Không chỉ các doanh nghiệp sản xuất ô tô bất đồng quan điểm trong việc lựa chọn dòng xe chiến lược cho ngành công nghiệp ô tô Việt Nam, mà các cơ quan chức năng cũng chưa thống nhất quan điểm trong vấn đề này.
Tán thành việc phải có dòng xe chiến lược, nhưng Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng, phần lớn các gia đình Việt Nam chỉ có 1-2 con, nên việc dùng xe 5 chỗ ngồi là quá đủ cho cả nhu cầu đi làm, lẫn đi chơi. Trong khi đó, việc sử dụng xe 6-9 chỗ để đi du lịch đông người là không phổ biến. Mặt khác, với dung tích động cơ 1.5L không đảm bảo công suất khi du lịch trên đường nông thôn, hoặc đường núi, nên xe sẽ phải làm việc quá tải và chóng hỏng, gây ô nhiễm môi trường.
Bộ Tài chính, trong văn bản góp ý cũng cho rằng, xây dựng dòng xe chiến lược có nghĩa là “tạo lợi thế cạnh tranh cho một chủng loại xe trong số các chủng loại hiện đang có trên thị trường nội địa”. Vì vậy, cần phải có những nghiên cứu, điều tra xã hội học để xác định nhu cầu thực tế của thị trường, của người dân và từ đó mới có thể đưa ra chủng loại xe thuộc dòng xe chiến lược để tránh việc các nhà sản xuất ô tô trong nước phản ứng về sự bất bình đẳng trong chính sách của Chính phủ.
Thực tế thời gian qua cũng cho thấy, sự phân khúc rất khác nhau giữa các dòng xe và không phải cứ những loại xe giá rẻ (như xe có xuất xứ từ Trung Quốc), dung tích xy lanh thấp là có sức tiêu thụ tốt.
Khẳng định việc chọn dòng xe chiến lược là cần thiết, nhưng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, cần phải quan tâm tới hàng loạt vấn đề khác liên quan, như mức độ đáp ứng của dòng xe này về điều kiện địa lý, mức độ tiêu thụ so với thu nhập và sở thích của người tiêu dùng trong, ngoài nước; mức độ thân thiện với môi trường của động cơ ô tô lẫn khả năng cạnh tranh với các nước trong khu vực; khả năng hợp tác với các nước khác.
Việc lựa chọn một dòng xe mới tinh, chưa có hãng xe nào giới thiệu, hay sản xuất tại Việt Nam trong thời gian qua cũng được Bộ Khoa học và Công nghệ cho là phải tính toán kỹ khả năng kích thích sản xuất phụ tùng cho riêng dòng xe này và nhu cầu của thị trường trong nước.
Động cơ cho loại xe này cũng là đề tài được nhiều quan tâm. Nếu Bộ Công thương chỉ đơn thuần nói việc sử dụng động cơ dung tích 1.5L với tiêu chuẩn khí thải đạt Euro 2 cho dòng xe này, thì Bộ Kế hoạch và Đầu tư lại muốn quan tâm nhiều hơn tới nhiên liệu thân thiện với môi trường như gas, điện, năng lượng mặt trời. Bên cạnh đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho rằng, nên chọn dung tích động cơ 2.0L là tối thiểu nếu dòng xe 6-9 chỗ được chọn là xe chiến lược.
Việc có các chính sách hỗ trợ phát triển dòng xe chiến lược xem ra cũng không dễ dàng như đề nghị của Bộ Công thương. Bộ Tài chính, cơ quan chuyên ngành về các chính sách cho hay, việc ưu đãi thuế phải theo đúng các quy định của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp.
Đối với đề xuất giảm thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe chiến lược, Bộ Tài chính cũng cho rằng, hiện Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt không có hướng dẫn giảm loại thuế này và trường hợp cần bổ sung quy định, thì phải đề nghị Quốc hội xem xét. Đó là chưa kể, Bộ Tài chính cũng cho rằng, việc quy định giảm thuế tiêu thụ đặc biệt theo tỷ lệ nội địa hóa là vi phạm nguyên tắc đối xử quốc gia mà Việt Nam đã cam kết khi gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Ngoài ra, thuế giá trị gia tăng cũng phải tuân thủ nguyên tắc áp dụng chung cho hàng trong nước và hàng nhập khẩu, chứ không thể ưu tiên giảm đối với hàng sản xuất trong nước.
Với những đóng góp khác nhau của các bộ cho đề nghị chọn dòng xe chiến lược 6-9 chỗ và có động cơ 1.5L mà Bộ Công thương đưa ra hay bất đồng ngay trong các nhà sản xuất ô tô về dòng xe này, xem ra ngành công nghiệp ô tô Việt Nam khó có thể chọn được dòng xe chiến lược.
KIA MOTORS 